Саха сирэ Олоҥхоҕо дьыктаан суруйда: 28 улууска 10-тан тахса тыһыынча киһи кытынна!

Бу дьыл сэтинньи 24-30 күннэригэр Сахабыт сирин үгүс улуустарыгар аан бастаан олоҥхоҕо дьыктаан суруйуута тэрилиннэ. Дьон кыттыыта олус көхтөөх буолла.

Ол курдук, дьыктааны Саха сирин 28 улуустарыгар барыта 10-тахса тыһыынча киһи кытынна, ол иһигэр Дьокуускай куоракка – 537 киһи. Дьыктааны оҕолор уонна улахан дьон тэҥинэн суруйдулар.

Өрөспүүбүлүкэ дьонун-сэргэтин ортотугар тута улахан сэҥээриини ылбыт бу киэҥ тэрээһини биһиги олоҥхоҕо сыһыаннаах үс бөдөҥ тэрилтэбит: М.К. Аммосов аатынан Университет Олоҥхону чинчийэр научнай института (дир. солб. Р.Н. Анисимов), СӨ Национальнай библиотеката (дир. С.В. Максимова) уонна «Олоҥхо Ассоциацията» общественнай тэрилтэ (сал. Ф.В. Шишигина) бэйэлэрэ көҕүлээн, кыттыһан тэрийдилэр. Дьыктаан ханна, төһө кыттааччылаах суруллубута электроннай почта нөҥүө ахсынньы ыйын 5 күнүгэр дылы Олоҥхо институтугар мунньуллан, түмүк таһаарылынна.

Кыттааччыта элбэҕинэн уонна туйгуннук суруйбут киһитин ахсаанынан I миэстэни улуу олоҥхоһуттардаах Таатта улууһа ылла. II миэстэҕэ – Нам, III – Ньурба улууһа таҕыстылар. Онтон – Уус-Алдан уонна Үөһээ Бүлүү улуустара.

Олоҥхоҕо дьыктаан суруйууга кыттааччы элбэҕэ – олоҥхону сэҥээрии улаханын, онтон “туйгун” сыана үгүһэ – дьон-сэргэ, оҕотуттан улаханыгар тиийэ олоҥхону балайда билэр, тылын өйдүүр буолан эрэрин көрдөрдө. Ол курдук, уонтан тахса тыһыынча киһи суруйбутуттан икки тыһыынча кэриҥэ кыттааччы үрдүкү баалга суруйда.

Сэтинньи 24 күнүгэр Национальнай библиотека саалатыгар дьыктаан суруйа мустубут дьону «Олоҥхо» национальнай тэрийэр кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ А.Н. Жирков кэлэн эҕэрдэлээтэ уонна дьыктааны бэйэтэ эмиэ суруйда. Маны ситэрэн эттэххэ, Олоҥхо декадата түмүктэниитигэр ахсынньы 5 күнүгэр Александр Жирков суруйуута «туйгун» сыананы ылан, бастаабыт дьон ахсааныгар киирдэ. Александр Николаевичка уонна бастакы дьыктааҥҥа «туйгун» баалы ылбыт бары кыттааччыларга эҕэрдэ тылларын аныыбыт.

Олоҥхо дьыктаанын суруйуу быйыл Өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллыбыт Олоҥхо декадатын биир сүрүн, саҥа, бэлиэ түгэнинэн буолла, дьон-сэргэ улахан сэҥээриитин, тэрийээччилэргэ махталын ылла.

Татьяна Никифорова, М.А. Алексеев аатынан Үөһээ Бүлүүтээҕи республиканскай интернат-лицей саха тылыгар уонна литературатыгар учуутала: 

Бастаан «Олоҥхо дьыктаана» акция туһунан сонуну дьон дьиктиргии истибитэ. Тыла-өһө ыарахана, мээнэ киһи дураһыйбата буолуо, элбэхтик олоҥхону аахпыт, истэ үөрэммит эрэ киһи суруйуон сөбө буолуо, – диэн саллыбыт да баара. Ол эрэн, саха буолар хааммыт оонньоотоҕо дии, үгүс киһи холонон көрөргө соруммута. Олоҥхо бараммат барҕа баай тыла, өбүгэлэрбит тыыннаах илдьэ кэлбит киһи уонна олох туһунан муударастара аныгы киһи этигэр-хааныгар суураллыбаттык иҥэн сылдьарын илэ харахпытынан көрдүбүт. Олус элбэх киһи кытынна. Көтөҕүллүү буолла. Маннык тэрээһиннэр туһалаахтарын, мэлдьи да буола туруохтаахтарын бигэтик итэҕэйдибит.

Юля Вырдылина, А.Е. Мординов аатынан Таатта лицейын 11 кылааһын үөрэнээччитэ: 

«Олоҥхо дьыктаана» акцияны биһиги, лицей үөрэнээччилэрэ, улуу Ойуунускай биир дойдулаахтара буоларбыт быһыытынан, өрө көтөҕүллэн туран көрүстүбүт. Дьыктааны суруйа олорон, биһиги төрөөбүт ийэ тылбыт хайдахтаах курдук баайын, уус-уранын, кэрэтин өссө төгүл сөҕө-махтайа иһиттибит. Бу дьыктаан биһигини, эдэр көлүөнэни, төрөөбүт тылбытын ытыктыырга, киниэхэ харыстабыллаахтык сыһыаннаһарга, күннээҕи олоххо-дьаһахха туттарга кыһанарга көҕүлүүр, онон бэйэтин соругун ситтэ дии саныыбын. Кыттыҥ, холонон көрүҥ, төрөөбүт тылбытын төһө билэрбитин, таптыырбытын көрдөрүҥ диэн биир саастаахтарбын ыҥырабын!

Руслан Анисимов, М.К. Аммосов аатынан ХИФУ Олоҥхону чинчийэр научнай институтун дириэктэрин солбуйааччы: 

Аан дойду норуоттара аныгы олох тыҥааһынын тулуйар кыахтанар туһуттан бэйэлэрин омуктарын сиэрдээх олоҕун төрдүн-төбөтүн көрдөнөллөр. Саха олоҥхотугар биһиги өбүгэлэрбит кэнчээри ыччаттарыгар анаан, «сир үрдүгэр үтүө-мөкү харсыһыытыгар туохтааҕар да күндү киһи олоҕо, киһи киһилии майгыта» буоларын туһунан уус-уран тылынан ойуулаан хаалларбыт кэс тыллара иҥэ сылдьар. Ол иһин, учуонайдар эрэ буолбакка, дьон-сэргэ үксэ олоҥхо дириҥ ис хоһоонун өйдүү-билэ, күннээҕи олоҕор тутта сатыыр буолла. Бу тэрээһини биһиги институппут, Национальнай библиотека, «Олоҥхо Ассоциацията» буолан, инникитин эбии далааһыннаахтык тэрийиэхпит. Бар дьоммутугар барыгытыгар улахан махтал буолуохтун. Олоҥхобут туругурдун!

Александр Жирков, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын иһинэн «Олоҥхо» национальнай тэрийэр кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ:
Олоҥхо дьыктаанын суруйбут дьоҥҥо, оҕотуттан улаханыгар тиийэ, махтанабын. Олоҥхо тыла – биһиги сахабыт тылын көмүскүүр, сайыннарар сүрүн тирэхпит. Олоҥхо тылын амтанын билбит киһи төрөөбүт тылын хаһан да умнуо, атарахсытыа суоҕа. Ол билии биһиэхэ атын омуктары билэрбитигэр, билсэрбитигэр, сайдыы саҥа чыпчаалларыгар, атын хайа да омуктан хаалсыбакка, дабайан иһэрбитигэр олукпут буолар. Биһиги олоҥхоҕо толук буолбаппыт, олоҥхоҕо туһалыы сатаабаппыт. Өбүгэ кэс тыла буолан, олоҥхо биһиэхэ бэйэбитигэр туһалыыр, алгыыр, араҥаччылыыр. Ону таба, сөпкө өйдөөҥ, олоххутугар тирэх, эбии күүс оҥостуҥ!